Przedwojenny sztandar Ogólnego Związku Podoficerów Rezerwy RP, koło w Rawie
Ruskiej, został w sobotę 27 listopada 2010 roku przekazany przez ministra
Radosława Sikorskiego Pomorskiemu Muzeum Wojskowemu w Bydgoszczy. Sztandar,
zrabowany przez Wehrmacht, trafił po wojnie do USA.
Sztandar oficjalnie przejął w imieniu muzeum pan Arkadiusz Kaliński, dyrektor
Pomorskiego Muzeum Wojskowego w Bydgoszczy
------------------------------------------------------------------
Odzyskanie sztandaru Ogólnego Związku Podoficerów Rezerwy Rzeczypospolitej
Polskiej – Okręg Lwowski, koło Rawa Ruska
W dniu 22 września 2010 r. Minister Spraw Zagranicznych Radosław Sikorski
przejął z rąk pani Bonnie Goldblatt z Departamentu Bezpieczeństwa Wewnętrznego
USA (Immigration and Customs Enforcement, Office of International Affairs) oraz
panów Józefa i Rajmunda Żyłów oryginalny sztandar Ogólnego Związku Podoficerów
Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej – Okręg Lwowski, koło Rawa Ruska. Zgodnie z
życzeniem darczyńców, sztandar zostanie przekazany do Pomorskiego Muzeum
Wojskowego w Bydgoszczy. Dzieje doskonale zachowanego sztandaru są niezwykle
ciekawe i dobrze oddają losy Narodu Polskiego w okresie II Wojny Światowej.
Okres wojny przetrwało zaledwie kilka sztandarów związku. Są one przechowywane w
Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Dlatego też odzyskany sztandar z Rawy
Ruskiej ma tak dużą wartość historyczną. Jest on ponadto jedną z niewielu
pamiątek Związku z kresów Drugiej Rzeczypospolitej.
Ogólny Związek Podoficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej został założony w
1926 roku. Związek dzielił się na 18 okręgów, a w nich na 477 kół. W 1937 roku
liczył około 55.000 członków. Prezesem Zarządu Głównego OZPR RP był Antoni
Jakubowski, w wiceprezesem Stanisław Kapko. Siedzibą zarządu była Warszawa.
Celem związku było utrzymanie jednolitego, narodowego Państwa Polskiego, jego
niepodległości, potęgi i bezpieczeństwa, zespolenie ideowe podoficerów,
strzeżenie godności stanu podoficerskiego, szerzenie wiedzy wojskowej i
współpraca w przysposobieniu wojskowym praca kulturalno-oświatowa. Ponadto
związek organizował pomoc materialną dla członków, ze szczególnym uwzględnieniem
samopomocy, organizowania pomocy lekarskiej i kształcenia wojskowego.
Część kół Związku posiadała swoje sztandary. Wygląd ich początkowo był
inspirowany przez samych fundatorów. W połowie lat trzydziestych wygląd
sztandarów zaczął ulegać zmianie. Swoim wyglądem zaczęły bowiem nawiązywać do
sztandarów pułkowych. Jedną z form pozyskania sztandaru był ich zakup w
wyspecjalizowanych firmach. Do najbardziej znanych należała firma K. Jankowski w
Poznaniu. Koszt produkcji sztandaru mieścił się w granicach od 800 do 900 zł. i
najczęściej był pokrywany ze składek członkowskich poszczególnych kół OZPR RP
(średnio każde koło liczyło około 100 członków: przykładowo koło w Piaskach
liczyło 64 osoby, a w Borysławiu 129). Do najliczniejszych należały koła na
Pomorzu (koło w Grudziądzu liczyło 185 osób, koło w Inowrocławiu 240, koło w
Bydgoszczy 226, koło w Toruniu 312). Były także wypadki dofinansowania sztandaru
przez mieszkańców danej miejscowości, w którym działało koło. Analizując
działalność różnych kół (nie tylko OZPR RP) można założyć, że przynajmniej 1/3 z
nich posiadała własne sztandary. Sztandary posiadały natomiast wszystkie okręgi.
Sztandar oddziału Rawa Ruska został ufundowany w drugiej połowie lat
trzydziestych i towarzyszył wszystkim patriotycznym uroczystościom, w których
uczestniczył związek. Po wybuchu II Wojny Światowej Rawa Ruska została zajęta w
dniu 14 września 1939 r. przez niemiecką 2. Dywizję Pancerną pod dowództwem
generała-majora Rudolfa Veiela. Wtedy też sztandar został skradziony z siedziby
koła i wywieziony do Niemiec. Wskutek wcześniejszych ustaleń (pakt
Ribbentrop-Mołotow), w dniu 25 września wojska niemieckie wycofały się z Rawy
Ruskiej, która została zajęta przez wojska sowieckie.
W 1960 r. znani polonijni kolekcjonerzy, właściciele domu aukcyjnego „Mohawk
Arms” specjalizującego się w starym uzbrojeniu, panowie Józef i Rajmund Żyła,
wykupili sztandar z rąk spadkobierców żołnierza amerykańskiego, który wszedł w
jego posiadanie w Niemczech po zakończeniu działań wojennych. Dzięki ich pomocy
oraz dobrej woli, a także pośrednictwa pani Bonnie Goldblatt oraz mecenasa
Przemysława Blocha sztandar został przekazany na ręce ministra Radosława
Sikorskiego. Po przekazaniu do Ojczyzny będzie on częścią stałej ekspozycji
poświęconej historii Wojska Polskiego w latach 1919-1939 w Pomorskim Muzeum
Wojskowym w Bydgoszczy.
Ruskiej, został w sobotę 27 listopada 2010 roku przekazany przez ministra
Radosława Sikorskiego Pomorskiemu Muzeum Wojskowemu w Bydgoszczy. Sztandar,
zrabowany przez Wehrmacht, trafił po wojnie do USA.
Sztandar oficjalnie przejął w imieniu muzeum pan Arkadiusz Kaliński, dyrektor
Pomorskiego Muzeum Wojskowego w Bydgoszczy
------------------------------------------------------------------
Odzyskanie sztandaru Ogólnego Związku Podoficerów Rezerwy Rzeczypospolitej
Polskiej – Okręg Lwowski, koło Rawa Ruska
W dniu 22 września 2010 r. Minister Spraw Zagranicznych Radosław Sikorski
przejął z rąk pani Bonnie Goldblatt z Departamentu Bezpieczeństwa Wewnętrznego
USA (Immigration and Customs Enforcement, Office of International Affairs) oraz
panów Józefa i Rajmunda Żyłów oryginalny sztandar Ogólnego Związku Podoficerów
Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej – Okręg Lwowski, koło Rawa Ruska. Zgodnie z
życzeniem darczyńców, sztandar zostanie przekazany do Pomorskiego Muzeum
Wojskowego w Bydgoszczy. Dzieje doskonale zachowanego sztandaru są niezwykle
ciekawe i dobrze oddają losy Narodu Polskiego w okresie II Wojny Światowej.
Okres wojny przetrwało zaledwie kilka sztandarów związku. Są one przechowywane w
Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Dlatego też odzyskany sztandar z Rawy
Ruskiej ma tak dużą wartość historyczną. Jest on ponadto jedną z niewielu
pamiątek Związku z kresów Drugiej Rzeczypospolitej.
Ogólny Związek Podoficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej został założony w
1926 roku. Związek dzielił się na 18 okręgów, a w nich na 477 kół. W 1937 roku
liczył około 55.000 członków. Prezesem Zarządu Głównego OZPR RP był Antoni
Jakubowski, w wiceprezesem Stanisław Kapko. Siedzibą zarządu była Warszawa.
Celem związku było utrzymanie jednolitego, narodowego Państwa Polskiego, jego
niepodległości, potęgi i bezpieczeństwa, zespolenie ideowe podoficerów,
strzeżenie godności stanu podoficerskiego, szerzenie wiedzy wojskowej i
współpraca w przysposobieniu wojskowym praca kulturalno-oświatowa. Ponadto
związek organizował pomoc materialną dla członków, ze szczególnym uwzględnieniem
samopomocy, organizowania pomocy lekarskiej i kształcenia wojskowego.
Część kół Związku posiadała swoje sztandary. Wygląd ich początkowo był
inspirowany przez samych fundatorów. W połowie lat trzydziestych wygląd
sztandarów zaczął ulegać zmianie. Swoim wyglądem zaczęły bowiem nawiązywać do
sztandarów pułkowych. Jedną z form pozyskania sztandaru był ich zakup w
wyspecjalizowanych firmach. Do najbardziej znanych należała firma K. Jankowski w
Poznaniu. Koszt produkcji sztandaru mieścił się w granicach od 800 do 900 zł. i
najczęściej był pokrywany ze składek członkowskich poszczególnych kół OZPR RP
(średnio każde koło liczyło około 100 członków: przykładowo koło w Piaskach
liczyło 64 osoby, a w Borysławiu 129). Do najliczniejszych należały koła na
Pomorzu (koło w Grudziądzu liczyło 185 osób, koło w Inowrocławiu 240, koło w
Bydgoszczy 226, koło w Toruniu 312). Były także wypadki dofinansowania sztandaru
przez mieszkańców danej miejscowości, w którym działało koło. Analizując
działalność różnych kół (nie tylko OZPR RP) można założyć, że przynajmniej 1/3 z
nich posiadała własne sztandary. Sztandary posiadały natomiast wszystkie okręgi.
Sztandar oddziału Rawa Ruska został ufundowany w drugiej połowie lat
trzydziestych i towarzyszył wszystkim patriotycznym uroczystościom, w których
uczestniczył związek. Po wybuchu II Wojny Światowej Rawa Ruska została zajęta w
dniu 14 września 1939 r. przez niemiecką 2. Dywizję Pancerną pod dowództwem
generała-majora Rudolfa Veiela. Wtedy też sztandar został skradziony z siedziby
koła i wywieziony do Niemiec. Wskutek wcześniejszych ustaleń (pakt
Ribbentrop-Mołotow), w dniu 25 września wojska niemieckie wycofały się z Rawy
Ruskiej, która została zajęta przez wojska sowieckie.
W 1960 r. znani polonijni kolekcjonerzy, właściciele domu aukcyjnego „Mohawk
Arms” specjalizującego się w starym uzbrojeniu, panowie Józef i Rajmund Żyła,
wykupili sztandar z rąk spadkobierców żołnierza amerykańskiego, który wszedł w
jego posiadanie w Niemczech po zakończeniu działań wojennych. Dzięki ich pomocy
oraz dobrej woli, a także pośrednictwa pani Bonnie Goldblatt oraz mecenasa
Przemysława Blocha sztandar został przekazany na ręce ministra Radosława
Sikorskiego. Po przekazaniu do Ojczyzny będzie on częścią stałej ekspozycji
poświęconej historii Wojska Polskiego w latach 1919-1939 w Pomorskim Muzeum
Wojskowym w Bydgoszczy.
